Het allerirritantste wat je als schrijver blogger journalist kan overkomen is censuur. Echt, je wilt het niet. Maar het gebeurt, zeker als je van de Club Brutale Bananen bent zoals ik. Het komt er op neer dat wanneer je het hokje Nieuwsgierig aanvinkt, dingen vraagt en de zaken opschrijft zoals ze je oorschelp binnenkomen, mensen zenuwachtig worden. En voor je het weet is de shit aan.
Censuur. Het zit al in het woord zelf. De U van zuur. En er zit ook een S in. Van Saai en Shitty. Want meestal zijn mensen die censuur plegen, saaie types zonder zelfvertrouwen. Peeps die de guts niet hebben om op een laconieke, coole manier om te gaan met bepaalde exposure. Exposure in de vorm van blogs, artikelen, nieuwsitems over bedrijf X, blockbusterfilm X, politieke partij X of over raskat Poekie voor mijn part. Als woordvoerder ben je hoogopgeleid met lef en souplesse om tegen bijdehante journalisten te kunnen. Deal with it. Een woordvoerder moet kunnen omgaan met alles wat een blogger of journalist schrijft. Met swag en stijl. Maar snoer nobody’s mouth. Een riant woordvoerderssalaris is er niet om monden van journalisten te spoelen. We leven per slot van rekening in een democratie en dat betekent persvrijheid galore. Ik mag dus schrijven wat ik wil.
Soort van uitzondering is schrijven in opdracht of als je werkt als writer voor een (groot) bedrijf. Dan gaat je epistel eerst nog langs tien afdelingen. Waar tien chefs, tien verschillende meningen hebben over je artikel. De kunst is dan om van die tien meningen (die vaak ook nergens over gaan) een recap te maken waar die chefs-met-een-mening mee kunnen leven. Vergt veel overtuigingskracht, diplomatieke handigheid en uiteraard de meest soepele schrijfskills. Want als je kunt bewijzen het stuk zó te schrijven dat de nerveuze chefs weer relaxte mensen worden, dan ben je keizer. Maar beter is om zo’n proces van tevoren te managen. Dus direct maximaal twee mensen tackelen die een mening mogen hebben over je schrijfsels. En zoveel mogelijk je eigen schrijfsels verdedigen: ‘je klanten krijgen anders een vertekend beeld. Met een vage boodschap raak je ze kwijt. ’ Subtiele dreigementen zijn zo heerlijk om mee te trollen.
Soms heb je gewoon vet pech. Zoals die keer toen ik een blog had over een fancy dure mannenkledingwinkel. Je weet, zo’n toko met glimmende Armani-units. Die winkelmanager liep helemaal leeg. Wat tof was, want de vetste quotes rollen van de band wanneer de geïnterviewde zich relaxt voelt bij de interviewer (dat effect heb ik op mensen). Op mijn vraag wat voor type klanten hij tot zijn clientèle mocht rekenen, somde de storemanager op: ‘voetballers, BN’ers en mensen uit de onderwereld.’ BAM. Uitspraak van puur goud was dit. Snap jij snap ik. Jammer genoeg had ik afgesproken dat de storemanager het blog van tevoren mocht lezen. Dus die zin over de poldermafia sneuvelde direct. Maar het blijft leuk, uitspraken ontfutselen en kijken hoe ver je kunt gaan.
Onlangs was ik op het Binnenhof voor een lunchdate met een politiek-mattie van me. De Tweede Kamer was nog op reces, dus ik had bij wijze van geinige Facebookpost gezegd ‘Wtf, het land onbestuurd want TK op kerstreces. Beter neem ik de boel over.’ Iets in die trant. Met een stuk of twintig knipogende smileys erachteraan, die de niet-serieusheid van die post moest benadrukken. Oh ja, die mattie die binnen de vier muren van de Tweede Kamer werkt, had ik getagd. Had ik dus niet moeten doen want gelijk fittie met een paar oplettende TK-peeps die toevallig ook op Facebook zaten. Lang verhaal kort: heb mijn post aangepast. Niet helemaal; gewoon wat subtiele tweaks. Want ik weiger(de) om mijn democratische persvrijheid in te leveren voor die superonschuldige post van mij. Ik ben namelijk een aap die met bananen gooit, niet met bommen. Ik kan best scherpe dingen zeggen, maar beledig nooit. En schofferen doe ik al helemaal niet. Tot slot: ik noem geen namen, want ik heb respect voor iedereen, inclusief de peeps die ik ken die op het Binnenhof werken. Maar ik ben en blijf een aap geboren met een pen in de vorm van een banaan. And I shall write with it till the end of days. Joe!
And the papers want to know whose shirts you wear
Now it’s time to leave the capsule if you dare
This is Major Tom to Ground Control
I’m stepping through the door
David Bowie – Space Oddity
1947-2016
